Notulen  raad voor maatschappelijk welzijn

Aanleiding

• de zitting van de raad voor maatschappelijk welzijn van 8 februari 2022

Feiten, context en argumentatie

• De notulen van de vergadering van de raad voor maatschappelijk welzijn worden onder de verantwoordelijkheid van de algemeen directeur opgesteld.
• Elk raadslid heeft het recht tijdens de vergadering opmerkingen te maken over de redactie van de notulen van de vorige vergadering. Als die opmerkingen door de raad voor maatschappelijk welzijn worden aangenomen, worden de notulen in die zin aangepast. Als er geen opmerkingen worden gemaakt over de notulen van de vorige vergadering, worden de notulen als goedgekeurd beschouwd en worden ze ondertekend door de voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn en door de algemeen directeur.
• Een audio- of audiovisuele opname levert integraal het bewijs van hetgeen op de zitting werd gezegd en beslist. Een handtekening van de voorzitter van de raad en de algemeen directeur is niet vereist. De raad moet de audio- of audiovisuele opname evenmin goedkeuren.

Juridische grond

• decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, artikels 32, 74, 277 en 278

Aanleiding

Bepaling van het steunbarema 2022

Feiten, context en argumentatie

• Volgens de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn heeft iedere persoon in ons land recht op maatschappelijke dienstverlening. Dit recht verplicht OCMW's om elke hulpvraag ernstig te nemen en te toetsen aan de vraag of een tussenkomst onder de vorm van materiële of immateriële hulp is aangewezen op grond van de menselijke waardigheid. De beslissing over welke steun het OCMW verleent, behoort tot de autonomie van een OCMW. Deze beleidsvrijheid zorgt dat de hulpverlening zo nauw mogelijk kan aansluiten op de individuele behoeften van de cliënt. De keerzijde hiervan is een grote verscheidenheid in hulp- en dienstverlening.

• Sommige inkomens zijn onvoldoende om menswaardig te kunnen leven. In functie hiervan werd een steunbarema uitgewerkt waarin het OCMW van Herent in bepaalde dossiers bijkomende steun toekent bovenop het leefloon of naast andere vervangingsinkomens waarover de betrokken hulpvrager beschikt. Bij de opmaak van het steunbarema heeft het OCMW zich toen gebaseerd op een studie van professor Deleeck waarin onderzocht werd wat iemand minimaal nodig heeft om menswaardig te kunnen leven.

• OCMW Herent wil een concreet werkkader scheppen voor de maatschappelijk werkers van de sociale dienst en de leden van het bijzonder comité voor de sociale dienst om steunverlening aan te bieden die leidt tot een eerlijke behandeling van iedere aanvraag. Op die manier wordt willekeur en subjectiviteit uitgesloten, maar tegelijkertijd wordt de hulpverlening ook afgestemd op de individuele behoeften en noden van elke hulpvrager.

 

• Een heel aantal OCMW's beschikken over een steunbarema. Elk van die OCMW's hebben een eigen steunbarema ontwikkeld maar de grote lijnen van en de bedragen die uitgekeerd worden in functie van dit steunbarema zijn meestal gelijkaardig. Pogingen om voor alle OCMW's eenzelfde steunbarema te ontwikkelen zijn tot nu toe niet gelukt. Toch zijn er de laatste jaren enorme stappen vooruit gezet door onder meer de onderzoeksgroep CEBUD van de Thomas Moore Hogeschool. CEBUD ontwikkelde de REMI-tool. REMI is een onlinetool voor OCMW's waarmee op maat van iedere cliënt een referentiebudget voor een menswaardig inkomen kan berekend worden. REMI helpt maatschappelijk werkers en beleidsvoerders om zich te krijgen op het inkomen dat minimaal nodig is om te kunnen deelnemen aan de samenleving. REMI berekent op maat van iedere, unieke clientsituatie het inkomen dat minimaal noodzakelijk is om menswaardig te kunnen leven. Dit referentiebudget wordt vergeleken met het reëel beschikbaar inkomen van de cliënt. Het verschil geeft het inkomen dat de cliënt extra nodig heeft indien de inkomsten niet kunnen worden verhoogd en indien de vast uitgaven niet kunnen worden verminderd.

• De federale regering stimuleert het gebruik van de REMI-tool bij lokale besturen - Via de REMI-tool krijgen lokale besturen een diagnose-instrument in handen om individuele leefsituaties gelijkwaardig te beoordelen en op basis hiervan gepaste steun te verlenen. Zo zal dezelfde cliënt in verschillende OCMW's tot eenzelfde referentiebudget komen, en zullen verschillende cliëntsituaties binnen hetzelfde OCMW tot verschillende referentiebedragen leiden.

• In de loop van 2021 hebben we, in navolging van andere lokale besturen, deze piste onderzocht en opleidingen georganiseerd rond het gebruik van referentiebudgetten en de REMI-tool. Bijgevolg besloot het bestuur om in de toekomst met REMI aan de slag te gaan. In het najaar van 2021 werd een afsprakenkader opgemaakt. In het voorjaar van 2022 finetunen we, via een werkgroep binnen het bijzonder comité, het afsprakenkader REMI zodoende dit te kunnen implementeren in het najaar van 2022.

• In tussentijd wensen we het steunkader te herzien voor 2022. Naast de jaarlijkse actualisatie van de bedragen werden een aantal kleine aanpassingen doorgevoerd zoals de opname van de UIT-pas binnen het luik participatie en sociale activering. Het steunkader 2022 werd door het bijzonder comité voor de sociale dienst positief geadviseerd in zitting van 10 januari 2022 en zitting van 21 februari 2022 en wordt toegevoegd als bijlage van dit besluit.

Juridische grond

• organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn
• decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017

Stemgedrag

Raadslid Jan Creten vraagt namen zijn Vooruit-fractie de stemming over dit punt. Hij stelt dat zijn fractie zich bij de stemming zal onthouden omwille van het feit dathij van oordeel is dat de steunbarema's structureel te laag zijn en hij had ook liever gezien dat de REMI-onlinetool voor OCMW's, waarmee op maat van iedere cliënt een referentiebudget voor een menswaardig inkomen kan worden berekend, vlugger zou zijn ingevoerd.

De schepen van welzijn, Liesbeth Van Hemelrijck, antwoordt dat eerst een nieuw softwaresysteem binnen de sociale dienst moest worden geïmplementeerd alvorens de Remi-onlintool kon worden ingevoerd.

Aanleiding

Goedkeuring lokaal sociaal beleidsplan

Feiten, context en argumentatie

Aanleiding

• Met het decreet lokaal sociaal beleid van 8 februari 2018 erkent de Vlaamse overheid dat lokale besturen een grote rol spelen in het garanderen van de sociale grondrechten en de toegankelijkheid van de sociale hulp- en dienstverlening. Het decreet gaat in op vier aspecten:
• het lokaal sociaal beleid als onderdeel van de meerjarenplanning. Lokale besturen voeren een integraal en inclusief beleid waarbij inspraak van burgers en kwetsbaren cruciaal zijn. Ook andere actoren worden betrokken bij de voorbereiding, monitoring en bijsturing van dat beleid.
• het lokaal bestuur neemt de regie van de lokale sociale hulp- en dienstverlening.
• het lokaal bestuur bevordert toegankelijke hulp- en dienstverlening en pakt onderbescherming aan. Dit gebeurt via drie instrumenten:
• het Sociaal Huis als herkenbaar en toegankelijk aanspreekpunt
• het samenwerkingsverband geïntegreerd breed onthaal
• de oprichting van de Huizen van het Kind
• het lokaal bestuur neemt initiatieven die de vermaatschappelijking van de lokale sociale hulp- en dienstverlening stimuleren. De lokale besturen sensibiliseren burgers en organisaties om zelf initiatieven te nemen en kunnen hierbij informele en vrijwillige zorg ondersteunen.
• Het decreet lokaal sociaal beleid legt de regierol van het lokaal sociaal beleid in handen van het lokaal bestuur. Het laatste lokaal sociaal beleidsplan dateert van de beleidsperiode 2008-2013. Er is bijgevolg nood aan een nieuw plan als gevolg van heel wat vernieuwingen en uitdagingen op sociaal vlak. De opmaak van een lokaal sociaal beleidsplan is dan ook als prioritaire actie toegevoegd aan het meerjarenplan 2020-2025. Deze actie moet versnipperingen tegengaan, samenwerkingen bevorderen en een geïntegreerde visie (tussen de verschillende werkingen van het OCMW, en tussen OCMW en gemeente) bevorderen. Een sociaal beleid moet logisch en op elkaar afgestemd zijn.

• Het traject van het lokaal sociaal beleidsplan bestond uit verschillende fasen zoals vooropgesteld in het decreet: de opmaak van een omgevingsanalyse, het organiseren van een participatietraject, visievorming, opmaak van een strategische nota en tot slot de opmaak van actieplannen.
• In 2021 startte een participatief en cocreatief traject naar dit plan. Aan de hand van cijfers en studies werd een omgevingsanalyse opgemaakt, en werden deze besproken tijdens het participatietraject. Tijdens het participatietraject werd de omgevingsanalyse verrijkt met Herentse praktijksignalen waarbij via een interne bevraging, een stakeholderbevraging, een burgerbevraging en een doelgroepenbevraging inspraak werd gevraagd.

• Vanuit de omgevingsanalyse, de visievorming en het participatietraject ontstond de strategische nota van het lokaal sociaal beleidsplan rond 7 thema's en 4 overkoepelende principes. De thema's zijn onderwijs & ontwikkeling, inkomen, huisvesting, activering, zorg en verbinding, preventieve gezondheid en samenleven. We houden over alle thema's heen rekening met vier principes: integraal, inclusief, toegankelijk en participatief. De principes en de thema’s geven samen de richting om van Herent een warme en sociale gemeente te maken.
• Naast de strategische nota werd er voor elk vanuit de thema's en principes een actieplan opgemaakt wat meer in detail gaat. De gedetailleerde actieplannen zullen dienen als werkinstrument om samen met de partners concreet aan de slag te gaan. Een aantal acties bestaan al of zitten al in een opstartende of uitvoerende fase. Door nieuwe acties toe te voegen aan bestaande acties komen we tot één globaal sociaal beleidsplan.
• Het lokaal sociaal beleidsplan heeft structurele ambities en langetermijndoelstellingen. Een lokaal sociaal beleidsplan is nooit af en acties dienen over legislaturen heen aangepakt te worden. Bijgevolg is het de ambitie om een algemene gedragenheid te krijgen over dit plan. Net zoals het meerjarenplan is ook het lokaal sociaal beleidsplan een dynamisch document. De uitvoering van de acties worden steeds opgevolgd en bijgestuurd. Ook kunnen er steeds nieuwe acties toegevoegd worden bij veranderende noden of bij voortschrijdend inzicht. 
• Met het voorliggend lokaal sociaal beleidsplan gaan we voor een Herent sociaal beleid met een sterke en duurzame impact. We hebben als regisseur van het lokaal sociaal beleid getracht tot een degelijk plan te komen met zo veel mogelijk inbreng van diverse partners.

Juridische grond

• decreet sociaal beleid van 9 februari 2018
• omzendbrief WVG 2018/01 betreffende lokaal sociaal beleid van 26 oktober 2018

Plaats in beleidsplan en budget

• Prioritaire actie: we maken een lokaal sociaal beleidsplan op
• Plaats BBC: ACT-208/0909-00/613100/GEMEENTE/CBS/IP-GEEN
• In de volgende meerjarenplan aanpassing worden financiële middelen voorzien voor nieuwe acties waarbij middelen nodig zijn.

Stemgedrag

• Raadslid An Beghin deelt mee dat haar fractie blij is met het voorliggende resultaat (zie bijgevoegde nota voor het volledig tekstverslag). Als betrokken stakeholder én inwoner nam zij met plezier deel aan het participatietraject. Wel klaagt zij aan dat zij wel lang heeft moeten wachten vooraleer zij de resultaten te horen kreeg. Een tussentijds verslag was welkom geweest om nog een input te mogen doen of om de stand van zaken te horen.

Gelet op de omvang van het document heeft het raadslid zich gefocust op de actieplannen. Het uitwerken van de plannen van het departement Welzijn is voor de gemeentes een hele klus. Die oefening is door de diensten erg uitgebreid gebeurd. Zij dankt oprecht de diensten voor het geleverde werk, zeker met de penibele personeelssituatie waarmee de dienst de laatste tijd te kampen heeft.

De Groen-fractie staat achter de principes en de thema’s, die uitgewerkt zijn. Zij wenst dat "samen" richting gegeven kan worden aan het sociaal beleidsplan van de volgende jaren. Zij sluit zich wel nog graag aan bij de opmerking van haar collega Loes Vandenbroucke over de term ‘activering’ - dagbesteding, tewerkstelling, werkgelegenheid,… zijn betere termen- (het zou de schematische voorstelling helemaal af maken)

De Groen-fractie is dus benieuwd naar het vervolg en de fractie zal dit met graagte opvolgen op de raad voor maatschappelijk welzijn maar ook, omdat het dus geïntegreerd wordt, in de gemeenteraad.

• Raadslid Jan Creten vraagt de stemming over dit punt . De Vooruit-fractie heeft een grote appreciatie voor het werk van de diensten en het bestuur. In het document worden veel ideeën aangereikt. Maar is is ervan overtuigd dat er op bepaalde domeinen te weinig kredieten voorzien worden om te investeren. Het plan geeft een goed aanzet maar de Vooruit-fractie wenst een stapje verder te gaan. Hij geeft hiervan enkele voorbeelden:

I- outreachend werken rond armoede - meer inzetten op professionele brugfiguren in plaats van beroep te doen op vrijwilligers en hiervoor de nodige kredieten voorzien

II- werken in functie van buurtacties - structureel inzetten van buurtwerkers

III- kinderopvang - betaalbare kinderopvang centraal - huurpremies aan de onthaalouders; het lokaal bestuur moet zelf investeren in kinderopvanginfrastructuur; ondersteuningspremie te laag - voorstel : vertienvoudigen om zo kwalitatieve en betaalbare kinderopvang te kunnen aanbieden

IV- betaalbaar wonen - investeren in sociale woningbouw (eigen lokaal project - opkopen/onteigenen van verkrotte woningen); starterswoningen

De bevoegde schepen van welzijn, Liesbeth Van Hemelrijck, antwoordt dat momenteel de concrete actiepunten worden uitgewerkt en dat daarvoor kredieten zullen worden ingeschreven in het meerjarenplan. De toekomst zal uitwijzen wat prioritair zal worden aangepakt. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden.

Raadslid Loes Vandenbroucke looft de integrale aanpak (geïntegreerd en domeinoverschrijdend project) en zal mee de gedragenheid van het geheel bewaken. Zij is van oordeel dat de burgemeester, bevoegd voor communicatie, een belangrijke rol hierbij te vervullen heeft in het participatieve proces.

De burgemeester stelt dat zij werkt aan een participatief traject. Zij wijst erop dat er moet over gewaakt worden dat de werknemers van het lokaal bestuur niet overbelast worden.

Raadslid Jan Creten engageert zich om mee te werken aan het uitwerken van het voorliggende plan en zal zeker concrete voorstellen indienen.